น้ำท่วมบ้านทำอย่างไร? วิธีรับมือน้ำท่วมเมื่อฝนตกหนัก 2568

น้ำท่วมบ้าน เป็นปัญหาใหญ่ที่หลายคนกำลังประสบอยู่ โดยเฉพาะในช่วงฤดูฝนที่บางพื้นที่อาจเจอฝนตกหนักหลายวันจนเกิดน้ำท่วมฉับพลัน บางคนที่มีบ้านอยู่ต่ำกว่าถนน อาจต้องรับมือกับน้ำเข้าบ้านที่มักจะสร้างความเสียหายให้กับทรัพย์สินมีค่าต่าง ๆ ภายในบ้าน และอาจมีความเสี่ยงที่จะเกิดอันตรายต่อชีวิตได้หากขาดความระมัดระวังและการป้องกันที่ถูกวิธี

บทความนี้ Nestopa จะมาแชร์วิธีการป้องกันและวิธีการแก้ไขปัญหาน้ำท่วมบ้านอย่างปลอดภัย ตั้งแต่ก่อนน้ำท่วม ขณะที่น้ำกำลังท่วม ไปจนถึงวิธีจัดการหลังจากน้ำลงแล้ว

สรุปใจความสำคัญ

• การรับมือกับน้ำท่วมบ้านต้องเตรียมพร้อมตั้งแต่ก่อนน้ำท่วม ขณะน้ำท่วม และหลังน้ำลด

• ก่อนน้ำท่วม ควรติดตามข่าวสาร ยกของขึ้นที่สูง เตรียมชุดยังชีพ ปิดระบบไฟฟ้า/แก๊ส เคลียร์ทางระบายน้ำ และวางแผนเส้นทางอพยพ

• ขณะน้ำท่วม ควรตั้งสติ ประเมินสถานการณ์ ตัดระบบสาธารณูปโภค ระมัดระวังอันตรายจากสิ่งรอบตัว (ไฟฟ้า สัตว์มีพิษ การขับรถลุยน้ำ) และติดตามข่าวสาร

• หลังจากน้ำลดลง ควรกลับเข้าบ้านด้วยความระมัดระวัง ถ่ายภาพความเสียหาย ตรวจสอบระบบไฟฟ้า/เครื่องใช้ไฟฟ้า ทำความสะอาด ซ่อมแซมบ้าน และแจ้งหน่วยงานที่เกี่ยวข้องหากจำเป็น

• รีบติดต่อเบอร์โทรศัพท์ฉุกเฉินสำหรับขอความช่วยเหลือเมื่อเกิดน้ำท่วม

6 สิ่งที่ต้องเตรียมตัวและวิธีป้องกันเมื่ออยู่ในพื้นที่เสี่ยงน้ำท่วมบ้าน 

หากคุณอยู่ในพื้นที่เสี่ยงน้ำท่วม หรือเคยมีประวัติน้ำท่วมบ้านมาก่อน ก็ควรศึกษาวิธีป้องกันน้ำท่วมและเตรียมพร้อมรับมือให้ดีเพื่อลดความเสียหายที่อาจเกิดภายในบ้านได้ โดยเราได้รวบรวม 6 สิ่งที่ควรทำและเตรียมตัวเมื่อได้รับประกาศเตือนน้ำท่วม สำหรับบ้านที่อยู่ในพื้นที่เสี่ยง ดังนี้

1. ติดตามประกาศเตือนและพยากรณ์อากาศ

ติดตามข่าวสาร และประกาศจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องผ่านช่องทางต่าง ๆ อย่างใกล้ชิด เช่น กรมอุตุนิยมวิทยา ศูนย์เตือนภัยพิบัติแห่งชาติ กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย และศูนย์ป้องกันน้ำท่วม เป็นต้น 

2. ยกของสำคัญและอุปกรณ์ไฟฟ้าขึ้นสู่ที่สูง

หากมีความเสี่ยงที่จะประสบกับน้ำท่วมบ้าน ให้รีบขนของสำคัญต่าง ๆ ขึ้นที่สูง เช่น ของมีค่า เอกสารสำคัญที่ไม่ควรเปียกน้ำ รวมไปถึงอุปกรณ์เครื่องใช้ไฟฟ้า เพราะหากโดนน้ำอาจเกิดความเสียหายได้

3. เตรียมชุดยังชีพเก็บไว้ล่วงหน้า

หากรู้ว่าพื้นที่บ้านมีความเสี่ยงบ้านน้ำท่วม แนะนำว่าให้เตรียมของจำเป็นหรือชุดยังชีพเก็บไว้ให้พร้อม โดยเฉพาะในฤดูน้ำหลาก ของที่ควรเตรียมในชุดยังชีพหรือถุงยังชีพ เช่น อาหารแห้ง น้ำดื่ม ยาหรือกล่องยา แบตเตอรี่ นกหวีด ไฟฉาย ของใช้ส่วนตัว และเสื้อผ้าสำรอง เป็นต้น

4. ปิดและถอดปลั๊กระบบไฟฟ้า รวมถึงเตาแก๊ส

ไฟฟ้าเป็นของที่เป็นอันตรายหากสัมผัสกับน้ำ ดังนั้นควรมีแผนเตรียมความพร้อมเมื่อเกิดน้ำท่วมฉับพลัน สมาชิกในบ้านควรรู้วิธีการปิดเตาแก๊สและปิดคัทเอาต์ในกรณีฉุกเฉิน เพื่อเตรียมรับมือหากน้ำท่วมในบ้าน

5. เคลียร์ทางระบายน้ำ

หากเกิดน้ำท่วม ช่องทางระบายน้ำเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้บริเวณบ้านของเราสามารถระบายน้ำออกได้มากที่สุด ดังนั้นจึงควรหมั่นตรวจสอบและทำความสะอาดท่อระบายน้ำอยู่เสมอ ไม่ให้อุดตัน นอกจากนี้ควรอุดรอยรั่วหรือช่องทางต่าง ๆ ภายในตัวบ้านหรือรอบ ๆ บ้านที่อาจทำให้น้ำไหลเข้าบ้านได้

6. วางแผนเตรียมเส้นทางอพยพ

ควรศึกษาเส้นทางอพยพ และศูนย์พักพิงหากเกิดภัยพิบัติน้ำท่วม และวางแผนไว้ล่วงหน้า เพื่อเตรียมความพร้อมหากต้องเจอกับเหตุการณ์น้ำท่วมบ้านกะทันหัน

ขั้นตอนรับมือน้ำท่วมบ้านเฉียบพลัน แก้ไขปัญหาอย่างไรบ้าง?

ในกรณีที่ประสบปัญหาน้ำท่วมบ้านหรือน้ำเข้าบ้านแบบไม่ทันตั้งตัว สิ่งแรกที่ควรทำคือตั้งสติและประเมินสถานการณ์ที่เกิดขึ้น ก่อนจะแก้ไขปัญหาด้วยวิธีที่ถูกต้องและเตรียมอพยพหากเหตุการณ์ทวีความรุนแรง ขั้นตอนการแก้ไขปัญหาเมื่อเกิดเหตุการณ์น้ำท่วมบ้านแบบกะทันหัน มีดังนี้

1. ประเมินสถานการณ์และเตรียมอพยพ

• สิ่งที่สำคัญที่สุดอย่างแรกหากน้ำท่วมบ้านคือตั้งสติ รวบรวมคนในบ้าน และประเมินว่าควรอพยพหรือไม่

• เก็บทรัพย์สินของมีค่า เอกสารสำคัญ (ทะเบียนบ้าน, บัตรประชาชน) โทรศัพท์มือถือ ของที่จำเป็น และย้ายของขึ้นที่สูง

• เคลื่อนย้ายผู้สูงอายุ เด็กเล็ก และผู้ป่วยไปยังพื้นที่ปลอดภัยทันที

2. ตัดระบบสาธารณูปโภคเพื่อความปลอดภัย

• เมื่อน้ำเข้าบ้านรีบตัดกระแสไฟฟ้า ปิดสวิตช์ไฟ ยกเบรกเกอร์ (สับคัตเอาท์) และถอดปลั๊กเครื่องใช้ไฟฟ้าทั้งหมด เพื่อป้องกันไฟฟ้าดูด ไฟฟ้ารั่ว หรือไฟฟ้าลัดวงจร

• ปิดวาล์วแก๊สทั้งหมดภายในบ้านและรอบ ๆ บ้าน

• ห้ามใช้หรือสัมผัสเครื่องใช้ไฟฟ้าขณะที่ร่างกายเปียกชื้น หรือยืนบนที่ชื้นแฉะ

3. ระมัดระวังอันตรายจากสิ่งรอบตัว

• เดินลุยน้ำ → สวมรองเท้าบูทหรือรองเท้าที่ปิดมิดชิด เพื่อป้องกันของมีคม สารเคมี เชื้อโรค และสัตว์มีพิษ

• ห้ามจับโลหะ → ขณะเดินอยู่ในน้ำ อย่าจับโลหะ เช่น เสาไฟ ราวสะพาน หรือตู้โทรศัพท์

• สังเกตไฟรั่ว → หากเห็นฟองปุด ๆ ขึ้นมาในน้ำ ให้สันนิษฐานว่าอาจมีไฟรั่ว

• อาการเหน็บชา → หากรู้สึกคล้ายอาการเหน็บชา ให้หยุดเดินทันที ไม่ควรสัมผัสวัตถุใด ๆ และเดินกลับทางเดิมเท่านั้น

• ขับรถ → ห้ามขับรถฝ่าน้ำท่วม รถยนต์อาจถูกพัดลอยได้ ควรหาที่จอดรถสูง หรือทิ้งรถไว้หากไม่ปลอดภัย

• สัตว์มีพิษ → ระมัดระวังสัตว์เลื้อยคลานหรือสัตว์อันตรายที่มาพร้อมกับน้ำท่วม เช่น งู ตะขาบ แมงป่อง

4. คอยติดตามข่าวสารอย่างใกล้ชิด

• ติดตามข่าวสารและประกาศเตือนภัยจากหน่วยงานราชการที่เกี่ยวข้อง เช่น กรมอุตุนิยมวิทยา หรือกรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย สำหรับข้อมูลการอพยพ

เบอร์โทรศัพท์ติดต่อฉุกเฉิน ขอความช่วยเหลือเมื่อเกิดน้ำท่วม

สำหรับผู้ที่อยู่ในพื้นที่ประสบอุทกภัยน้ำท่วมบ้านกะทันหัน และต้องการความช่วยเหลือเร่งด่วน สามารถติดต่อหน่วยงานฉุกเฉินที่เกี่ยวข้องได้ ดังนี้

• 192 - ศูนย์เตือนภัยพิบัติแห่งชาติ (ICT) สายด่วนสอบถามข้อมูลภัยพิบัติ

• 199 - ขอความช่วยเหลือจากหน่วยดับเพลิง หรือแจ้งเหตุอัคคีภัย

• 1111 กด 5 - ศูนย์ปฏิบัติการช่วยเหลือผู้ประสบอุทกภัย (ศปภ.) สายด่วนรับแจ้ง-เตือนภัยน้ำท่วม โทร. 

• 1146 - ศูนย์ความปลอดภัย กรมทางหลวงชนบท สอบถามเส้นทางที่ถูกน้ำท่วม

• 1182 - กรมอุตุนิยมวิทยา สอบถามข้อมูลสภาพอากาศ 

• 1193 - ตำรวจทางหลวง สอบถามเส้นทางที่ถูกน้ำท่วม แจ้งเหตุด่วน เหตุฉุกเฉิน

• 1460 - กรมชลประทาน สายด่วนแจ้งข้อมูลสถานการณ์น้ำ

• 1669 - บริการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ สำหรับเหตุเจ็บป่วยฉุกเฉิน

• 1784 - กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย (ปภ.) สายด่วนแจ้งเตือนสาธารณภัย

วิธีจัดการกับความเสียหาย หลังจากน้ำลดลง

ถึงแม้เหตุการณ์น้ำท่วมบ้านจะจบลงแล้ว แต่ความเสียหายที่เกิดขึ้นจำเป็นต้องได้รับการจัดการอย่างเหมาะสม Nestopa มีคำแนะนำที่ทุกคนควรทำมาฝากดังนี้ครับ

• เมื่อน้ำลดแล้ว ให้กลับเข้าบ้านด้วยความระมัดระวัง เพราะอาจมีเศษวัสดุหรือสิ่งแปลกปลอมลอยติดมาได้

• ถ่ายภาพความเสียหายที่เกิดขึ้นทั้งหมดอย่างละเอียด เพื่อเป็นหลักฐานในการเคลมประกัน

• ตรวจสอบระบบไฟฟ้าในบ้านอย่างระมัดระวัง ทางที่ดีควรให้ช่างไฟเข้ามาช่วยตรวจสอบความเสียหาย เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดอุบัติเหตุไฟฟ้าช็อตหรือไฟฟ้าลัดวงจร

• ตรวจสอบอุปกรณ์และเครื่องใช้ไฟฟ้า ว่ายังสามารถใช้งานได้ปกติหรือไม่ และหากเกิดความเสียให้ให้ตรวจสอบประกันสินค้า ว่าสามารถเคลมเครื่องใหม่ได้อยู่ไหม

• ทำความสะอาดบ้าน และซ่อมแซมความเสียหาย

• ผนังไม้ - เช็ดทำความสะอาด และหากยังชื้น ให้รื้อผนังส่วนล่างออกเพื่อระบายความชื้นก่อนใช้ผลิตภัณฑ์รักษาเนื้อไม้

• ผนังอิฐฉาบปูน - เช็ดทำความสะอาด ปล่อยให้ผนังแห้งสนิท และย้ายเฟอร์นิเจอร์ออกจากผนังเพื่อช่วยระบายความชื้น

• ผนังยิปซัมบอร์ด - แผ่นยิปซัมจะเปื่อยยุ่ย ต้องเลาะทิ้งแล้วเปลี่ยนใหม่

• คราบต่าง ๆ - ใช้ผ้าชุบน้ำสบู่เช็ดคราบโคลน คราบเกลือ หรือใช้โซเดียมไฮโปคลอไรต์ (น้ำยาฟอกขาว) ล้างคราบตะไคร่น้ำ

• หากเกิดความเสียหายรุนแรง หรือต้องการความช่วยเหลือ ควรแจ้งหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

น้ำท่วมบ้าน อันตรายที่ควรเตรียมรับมือ

อย่าลืมว่าสติเป็นสิ่งที่สำคัญที่สุดเมื่อต้องรับมือกับภัยพิบัติน้ำท่วมบ้าน และสำหรับใครที่อยู่ในพื้นที่เสี่ยงภัย สามารถนำวิธีการป้องกันและเตรียมตัวรับมือน้ำท่วมที่ Nestopa แนะนำไปปรับใช้ได้ เพื่อควบคุมความเสียหายต่อชีวิตและทรัพย์สินที่อาจเกิดขึ้นให้น้อยที่สุดครับ